- A Xornada, organizada por Cooperativas Agro-alimentarias de España e AGACA, congregou a máis de 100 mulleres de 11 Comunidades Autónomas.
- No evento analizáronse as medidas auspiciadas polas empresas en materia de igualdade e as oportunidades de participación das mulleres socias das cooperativas nos órganos de toma de decisións.
- Participaron representantes do Instituto das Mulleres, do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación, do Ministerio de Traballo e Economía Social e a Consellería de Emprego e Igualdade da Xunta de Galicia, entre outros especialistas do ámbito cooperativo e da Administración.
Cooperativas Agro-alimentarias de España, xunto coa Asociación Galega de Cooperativas Agroalimentarias, AGACA, organizou a xornada “Mulleres de Cooperativas: Busca de Novas Oportunidades no ámbito da Economía Social”, para poñer en valor e recoñecer o papel que cumpren as mulleres do sector cooperativo agroalimentario nas empresas da Economía Social, tendo en conta, ademais, que Santiago de Compostela foi nomeada Capital da Economía Social 2022.
Na xornada reuníronse máis dun centenar de mulleres procedentes de Asturias, Cataluña, Aragón, Baleares, Andalucía, Extremadura, Castilla-La Mancha, Castilla y León, La Rioja e Valencia.
Moitas delas participaron onte nun encontro entre socias da Asociación de Mujeres de Cooperativas Agro-alimentarias de España e de Nós, as Mulleres, a Asociación Galega de Mulleres de Cooperativas Agroalimentarias, durante o que también se realizaron visitas a las cooperativas Clun (de productos lácteos) y Pazo Baión (vitivinícola), auspiciado pola Rede Eusumo impulsada pola Dirección Xeral de Emprego, Traballo Autónomo e Economía Social da Consellería de Emprego e Igualdade para o fomento do cooperativismo e a economía social que conta co financiamento do Ministerio de Trabajo y Economía Social.
A xornada estruturouse en dúas mesas redondas. A primeira, titulada “A igualdade nas empresas da economía social: cooperativas agroalimentarias”, contou con catro relatores.
Juan Manuel Sánchez-Terán, subdirector xeral da Economía Social e RSE, do Ministerio de Trabajo y Economía Social destacou a necesidade de cambio: “Na miña opinión, o cambio é lento porque as cooperativas están inscritas nun modelo androcéntrico, en estruturas moi complexas de cambiar. Dito isto, tería que acelerarse o cambio nos consellos reitores. Un dos grandes déficits é incorporación de persoas mozas a postos directivos.
Creo que é moi importante que se xeralizase nas cooperativas o comité de igualdade, que é potestativo, e xeralizar legalmente que fose obrigatorio en cooperativas de determinado tamaño”.
Covadonga Toca, directora xeral de Emprego, Traballo Autónomo e Economía Social da consellería de Emprego e Igualdade, da Xunta de Galicia, resaltou dous factores que contribúen a fomentar a incorporación de mulleres: “Ábrese unha nova oportunidade coa nova lei de cooperativas. É determinante que a lei dea un paso máis e que estas sexan máis arriscadas e un tractor porque o que está escrito nunha lei tes que cumprilo. Creo que o importante é a formación e capacitación e crer que as mulleres poden entrar en igualdade de condicións”.
Mª Cruz Fernández, presidenta de Cooperativa Campoastur (Asturias) e vicepresidenta de Delagro, pola súa parte, fixo fincapié no que implica ser membro dun Consejo Rector: “Es verdad que tenemos responsabilidad penal, que lleva mucho de nuestro tiempo…pero se aprende mucho y es una riqueza que cogemos; en este momento que temos a oportunidade tanto, homes coma mulleres é un regalo. Tedes que animarvos: non sei como decírvolo. Creo que cando nunha cooperativa no consello reitor hai unha muller, é máis fácil atraer a outras.”
Celso Gándara, presidente do Foro pola Economía Social Galega (ForoESGal), destacou: “Se as mulleres teñen que aprender a decir ‘eu quero, eu podo’, os homes teñen que aprender a dicir ‘non sei’, aprender a abrir as antenas e escoitar”.
A segunda mesa, “Novas oportunidades que propicien maior participación das mulleres socias de cooperativas nos órganos de toma de decisións”, comezou con Isabel Bombal, directora de Desenvolvemento Rural, Innovación e Formación Agroalimentaria do MAPA que fixo referencia ás mulleres que traballan no sector agroalimentario sen estar reconocidas: “O traballo invisible é demoledor; do potencial de explotacións en réxime de titularidade compartida que temos calculado, (20.000 ou 30.000), só hai 968 rexistradas. Costa que se visibilice o seu traballo e adquiran os dereitos sociais que lles corresponde”.
Mª Antonia Morillas, directora do Instituto de las Mujeres, remarcou que hai múltiples factores que obstaculizan o acceso de mulleres a consellos reitores: “É necesario ampliar o foco para ter a imaxen completa: temos que cuestionar cal é o modelo político, social, institucional, económico que reproduce e sostén desigualdades de xénero, clase, territoriais étnicas… que no seu cruce e intersección fan que teña múltiples formas de expresarse”.
Amparo Merino, catedrática de Dereito do Traballo, da Universidade de Castilla-La Mancha falou de estereotipos: ”Debemos acabar coa idea de que só deben acceder a estes postos [de responsabilidade] as mulleres que non queren ser nais. Temos que acabar cola falsa crenza de que as mulleres diminuímos o noso rendemento cando somos nais e que os homes aumentan o seu nivel de rendemento cando son pais”.
Dolores Calvo, presidenta da cooperativa vitivinícola Condes de Albarei e presidenta de Nós, as Mulleres, incidíu na necesidade de apresurárarense: “É fundamental poñer datas xa. É esencial que teñamos apoio, normativa, pero unha vez o teñamos é fundamental que nós esteamos dispostas a asumir esa parte. Ás persoas que estamos en cooperativas, que queremos igualdade e ter mulleres no noso consello reitor énos complicado conseguir por miles de cousas, infinidade de circunstancias persoais laborais… que nos condicionan, pero necesitamos ás mulleres e á xuventude”.
Jerónima Bonafé, presidenta do Grupo de Trabajo Igualdad de Cooperativas Agro-alimentarias de España e presidenta de AMCAE fixo dous chamamentos: “Para socias e socios de cooperativas: hai que ser xenerosos e poñede o voso talento ao servizo do consello reitor. Aos homes: ás mulleres tamén queremos espazos de decisión, de poder”.
Carmen Rodríguez, presidenta de AGACA, pola súa parte, concluíu: “Necesitamos das vosas políticas activas e traballar xuntos”.
Esta xornada enmárcase dentro do programa de actuacións dirixidas a fomentar o emprendemento e o liderado das mulleres nos órganos de decisión das cooperativas agroalimentarias e o intercambio de boas prácticas, subvencionado a través do Instituto de las Mujeres.
