- As cooperativas do sector vacún de leite socias de AGACA reuníronse onte para debater os pasos a seguir ante os cambios que se aveciñan a nivel normativo e financeiro.
A xornada contou con intervencións de Higinio Mougán e Carlos Ares, respectivamente director-xerente e técnico en Gandaría e Promoción cooperativa de AGACA, e de Victorio Manuel Collado, técnico de Gandería en Cooperativas Agro-alimentarias de España.
En canto á Estratexia de Dinamización do Sector Lácteo, Mougán fixo un repaso rápido dos principais aspectos deste documento e sinalou aspectos pouco avaliados no mesmo como os retos ambientais inmediatos, os retos laborais, entre outros, e os aspectos amplamente avaliados, como os relacionados coa transformación industrial.
Ademais, recalcou a importancia de impulsar a comercialización competitiva do leite mediante sociedades complementarias de propiedade maioritaria de cooperativas, así como a necesidade de fortalecer as cooperativas intermediadoras, especialmente as primeiro compradoras.
En canto aos fondos Next Generation, que suman 307 millóns de euros —120M€ para modernización integral de invernadoiros, 83M€ para sistemas de xestión de subprodutos e residuos gandeiros, 68M€ para enerxías renovables e 36M€ para agricultura de precisión e tecnoloxías 4.0 enfocadas en maquinaria— e aos fondos do Plan de Recuperación, algúns posibles investimentos dos que se podería beneficiar Galicia poderían enfocarse cara a redución de emisións de gases de efecto invernadoiro e de uso de plásticos, plantas de biogás e metano, sistemas de aplicación, almacenamento, tratamento e transformación de esterco ou diferentes renovacións de equipamentos.
Da PAC indicouse que corresponden a España 47.882.000€ entre 2021 e 2027, parte dos cales (aínda se determinar) destinaranse a obxectivos ambientais mediante ecoesquemas. Unha das reivindicacións nesta área é a de que se adecúan á realidade produtiva dos diferentes territorios. Por exemplo, en Galicia, a baixa superficie agraria utilizable (30% do territorio) e a baixa base territorial, en xeral, das explotacións, prexudican á hora de recibir axudas, pois a PAC prima o pago por hectárea e non por produtividade. Isto tería especial incidencia cara ás explotacións gandeiras intensivas.
Finalmente, en canto á recomendación de Bruxelas de fomentar a integración de produtores primarios coa PAC, a cal subscribe o Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación relacionándoa a maiores coa ampliación de servizos das Organizacións de Produtores, Mougán indicou que é unha oportunidade para a transición xusta das granxas de vacún leiteiro.
Doutra banda, Collado desglosou o Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia que prepara o Goberno para optar a fondos da Comisión Europea.
Corresponden a España 140.000 M€ (en 6 anos). O Real Decreto 36/2020 dita como executar o Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia e un dos xeitos é mediante PERTES: son proxectos estratéxicos: iniciativas a nivel privado onde diferentes empresas presentan un interese en realizar grandes investimentos. Son xestionados polos Ministerios de Turismo, de Economía e de Transición Ecolóxica.
Un deles, relacionado coa Directriz da España Cohesionada e Inclusiva, diríxese ao medio rural pois a Unión Europea entende que ten características socieconómicas diferentes ás das zonas urbanas.
O Plan tamén se executa a través de Axudas en concorrencia competitiva, que teñen varias liñas (denominadas políticas panca) , tres das cales poden ser de interese para o sector lácteo: residuos e subprodutos / economía circular e enerxía renovable / equipamento de precisión.
Os criterios de elixibilidade dan prioridade ás solicitudes colectivas (como as que poden efectuar as cooperativas), e establecen que deben ir cara investimentos durables e sostibles economicamente, cun balance enerxético polo menos negativo.
Finalmente, en canto á situación do mercado, Ares incidiu na tendencia ascendente dos prezos medios dende 2016. Aínda así, o prezo medio en Galicia nos últimos 10 anos é de 31,37€/100l, fronte aos 34,7€/100l en Europa.
En canto ao peche de explotacións, a media galega é dunha explotación por día en 2020; en España, tres por día. Por contra, en canto á produción láctea, se ben nos anos 2015/16 Galicia produciu por debaixo de media española polo fin das cotas lácteas, na actualidade chégase a 2,895 toneladas. España está en 7.405.591 de toneladas, o que significa que Galicia ten o 39,1% da produción española.
